кумулятивтік снаряд

(Кумулятивный снаряд)

нысананы жою үшін кумулятивтік қозғалыстың заряды қолданылатын негізгі бағыттағы артиллериялық снаряд. К.с-ты бірінші рет 1934 ж. С.Н.Дядичев тәжірибеден өткізген. Тәжірибеден өткен кумулятивтік снарядтар 1938 ж. азамат соғысы кезінде Испанияда пайдаланылды. Екінші дүниежүзілік соғыста К.с-ты соғысушы армиялардың барлығы кеңінен қолданды. Ұлы Отан соғысы кезінде кумулятивті снарядты кейде "сауыт өртеуші" немесе "термитті" деп атаған. К.с. корпустан, жарғыш зарядтан, кумулятивтік ойықтан, жарғыштан және трассерден тұрады. Жарғыш заряд ретінде детонациялық жоғары жылдам-дықтағы бризантты жарғыш заттар (токсоген және басқалар, сондай-ақ олардың қоспалары мен әр түрлі позициядағы тротил қосылған ерітінділер) пайдаланылады. К.с-тың сауыт бұзу қасиеті кумулятивтік ойықтың пішініне, өлшеміне, салмағы мен жарғыш заряд қасиетіне, детонациялық шынжырдың жұмыс істеу уақытына, снарядтың айналу жылдамдығына, оның кедергімен кездесу бұрышына, сауыттың сипатына байланысты. К.с-тың айналуы ортадан тепкіш күштің әсерінен кумулятивтік ағыстың шашырауына және оның сауыт бұзу қасиетінің төмендеуіне әкеп соғады. Айналмайтын кумулятивтік снарядтың калибрлік немесе калибрден үлкен тірегі бар. Айналмалы кумулятивтік снарядтың сауыт бұзушылығы, әдетте, 2 калибрдей, айналмайтын кумулятивті снарядтың сауыт бұзушылығы 4 және одан да көп болады.